Διπλή γιορτή αύριο για την πόλη μας. Η Θεσσαλονίκη γιορτάζει την απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό και παράλληλα τιμά τον Πολιούχο της, Άγιο Δημήτριο.
Ο Άγιος Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυρας και Μυροβλύτης, καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη από αριστοκρατική οικογένεια. Ο Άγιος Δημήτριος είναι προστάτης και πολιούχος της Θεσσαλονίκης. Με τη βοήθεια του Αγίου η πόλη σώθηκε πολλές φορές από τις επιδρομές των Αβάρων, των Σλάβων και των Βουλγάρων. Οι υπερασπιστές της διηγούνταν πολλές φορές ότι έβλεπαν έναν πολεμιστή πάνω στο άλογο του να προχωρεί μπροστά στα πλήθη και να καταδιώκει με το ξίφος του τους εχθρούς. Με αυτή την μορφή παρουσιάζεται και από τη βυζαντινή αγιογραφία.
Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε περίπου το 280 – 284 μ.Χ. και μαρτύρησε όταν αυτοκράτορες ήταν ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός, το 303 μ.Χ. ή το 305 μ.Χ. ή (το πιο πιθανό) το 306 μ.Χ.
Ο Δημήτριος καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Θεσσαλονίκης. Σύντομα ανέβηκε στις βαθμίδες του Ρωμαϊκού στρατού με αποτέλεσμα σε ηλικία 22 ετών να έχει το βαθμό του χιλιάρχου. Ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού κάτω από τη διοίκηση του Τετράρχη (και έπειτα αυτοκράτορα) Γαλέριου Μαξιμιανού, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Διοκλητιανός, έγινε χριστιανός και φυλακίστηκε στην Θεσσαλονίκη το 303 μ.Χ., διότι αγνόησε το διάταγμα του αυτοκράτορα Διοκλητιανού «περί αρνήσεως του χριστιανισμού».
Στη φυλακή ήταν και ένας νεαρός χριστιανός ο Νέστορας , ο οποίος θα αντιμετώπιζε σε μονομαχία τον φοβερό μονομάχο της εποχής Λυαίο. Ο νεαρός χριστιανός πριν τη μονομαχία επισκέφθηκε τον Δημήτριο και ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Άγιος Δημήτριος του έδωσε την ευχή του και το αποτέλεσμα ήταν ο Νέστορας να νικήσει το Λυαίο και να προκαλέσει την οργή του αυτοκράτορα. Διατάχθηκε τότε να θανατωθούν και οι δύο, Νέστορας και Δημήτριος.
Το σώμα του Αγίου τάφηκε στον τόπο του μαρτυρίου, ο δε τάφος ανάβλυζε μύρο, για’ αυτό και η προσωνυμία του Μυροβλήτου.
Στις βυζαντινές εικόνες αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο (σε αντιδιαστολή του λευκού αλόγου του Αγίου Γεωργίου) να πατά τον άπιστο Λυαίο.
Η Θεσσαλονίκη γιορτάζει επίσης και τα 110 χρόνια από την απελευθέρωση της, η οποία κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση ήταν καθώς από το καλοκαίρι του 1912 ο κίνδυνος πολεμικής ανάφλεξης στα Βαλκάνια φαίνονταν κάτι παραπάνω από υπαρκτός.
Μάλιστα, από τις αρχές Οκτωβρίου του 1912 η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, έχοντας ως συμμάχους τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Α’ Βαλκανικός Πόλεμος).
Στις 4 Οκτωβρίου 1912 η Οθωμανική Αυτοκρατορία κήρυξε τον πόλεμο κατά της Βουλγαρίας και της Σερβίας. Με την Ελλάδα απέφυγε να κηρύξει τον πόλεμο ελπίζοντας ακόμα σε ειρηνικό διακανονισμό. Την αμέσως όμως επόμενη ημέρα, η ελληνική κυβέρνηση κήρυξε εκείνη τον πόλεμο ως μέλος του Βαλκανικού Συνασπισμού.
Το Γενικό Στρατηγείο, που επικεφαλής του ήταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, αποφάσισε να κινηθεί ο ελληνικός στρατός βόρεια, με κατεύθυνση προς το Μοναστήρι και να συναντήσει τον σερβικό στρατό. Η κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου, όμως, διαφώνησε και έκρινε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη ο στρατός να κινηθεί χωρίς καμία καθυστέρηση προς Θεσσαλονίκη, προς την οποία κατευθύνονταν δυνάμεις του βουλγαρικού στρατού από τα βορειοδυτικά.
Στις 20 Οκτωβρίου ο ελληνικός στρατός εισήλθε στην πόλη των Γιαννιτσών και στη συνέχεια πέρασε την ανατολική όχθη του Αξιού ποταμού και άρχισε να προετοιμάζει την κατάληψη της Θεσσαλονίκης.
Στις 18 Οκτωβρίου 1912 το ελληνικό τορπιλοβόλο με κυβερνήτη τον Υποπλοίαρχο Νικόλαο Βότση μπήκε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης απαρατήρητο κάτω από την μύτη των πυροβολείων του Καρα-μπουρνού ανατίναξε με δύο τορπίλες το γερασμένο Τουρκικό θωρηκτό «Φετχί Μπουλέντ».
Στις 25 Οκτωβρίου οι Ευρωπαίοι πρόξενοι της Θεσσαλονίκης και ο Τούρκος στρατηγός Σαδίλκ παρουσιάστηκαν στις εμπροσθοφυλακές του Ελληνικού στρατού στην περιοχή Τοψίου (νυν Γέφυρα) έξω από την Θεσσαλονίκη και ζήτησαν να παραδώσουν υπό όρους τη Θεσσαλονίκη στον Ελληνικό στρατό. Ο Κωνσταντίνος απέρριψε δύο φορές τους όρους του Τούρκου αρχιστράτηγου Χασάν Ταξίν πασά.
Τελικά ο Ταξίν πασάς αποδέχθηκε τους όρους του Κωνσταντίνου. Την νύχτα της 26 Οκτωβρίου-27 Οκτωβρίου 1912 οι αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού Ιωάννης Μεταξάς και Βίκτωρ Δούσμανης στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης υπέγραψαν το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης Το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, ημέρας της γιορτής του πολιούχου και προστάτη της πόλης Άγιου Δημητρίου, η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό: μόλις είκοσι ημέρες μετά την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου και λίγες ώρες προτού ο βουλγαρικός στρατός φτάσει με τη σειρά του στην – ήδη ελληνική – Θεσσαλονίκη.
Πηγή: thestival.gr & www.saint.gr
